Stemklachten bij leerkrachten

Als je elke dag voor de klas staat, gebruik je je stem heel erg veel en gevarieerd. Soms moet je kinderen tot de orde roepen, soms moet je juist fluisteren om kinderen in kleine groepjes te begeleiden en omdat je met kinderen werkt, is een verkoudheid zo opgelopen. Praten met een verkoudheid is vermoeiender en ook luid en veel praten kunnen de stem belasten. Stemklachten kunnen dus vrij makkelijk ontstaan.

Onder stemklachten worden dingen verstaan als: heesheid, schorheid, verminderde stemkwaliteit (door de dag heen), keelpijn etc. Misschien heb je als leerkracht hier weleens last van gehad. Zolang dit af en toe is, is er niks aan de hand. Als dit een dagelijks probleem wordt dan kan logopedie uitkomst bieden.

Chronische stemklachten worden veroorzaakt door diverse factoren zoals je stemgebruik, de voeding die je eet, de medicijnen die je gebruikt en de ruimte waarin je werkt. Een logopedist kan kijken welke factoren voor jou van toepassing zijn en welke dingen je kunt aanpassen.

Voor een goed draagkrachtig en gezond stemgebruik is het toepassen van een lage adem noodzakelijk. Hierbij is het belangrijk dat de buik los is en naar voren komt bij de inademing en zich weer aanspant en intrekt bij het stemgeven. Veel mensen spreken met een hoge adem, dit geeft onnodig druk op het strottenhoofd en maakt dat de stem teveel belast wordt. Uiteindelijk raakt de stem dan oververmoeid en treden klachten op.

Voor het blijvend goed spreken is het ook belangrijk actief te spreken en expressief. Ook het houden van stemrust bij ziekte en overbelasting is van belang. Indien de stem blijvend schor of hees klinkt, is het nodig om goed stemgebruik met een juiste adem aan te leren. Indien het af en toe slecht gaat, kan gewerkt worden met bijvoorbeeld de ‘ Laxvoxslang’. Deze is online te bestellen en via youtube kun je veel leren over het gebruik en de werking ervan.

Samengevat zijn stemklachten binnen het onderwijs snel opgelopen. Door een juiste ademhaling bij het stem geven toe te passen, de stem op de juiste momenten rust te geven en de ruimte en algehele gezondheid te optimaliseren voor het stemgebruik, kunnen klachten voorkomen of verholpen worden.

Bij chronische klachten is een cursus over stemgebruik, of een aantal logopedische behandeling gewenst. Bij klachten die af en toe opkomen, kan vooral worden gekeken naar wanneer er rust genomen kan worden en er kan met Laxvox geoefend worden om snel stemherstel te bewerkstelligen.

Leerkrachten beseffen vaak niet hoe belangrijk de stem is bij het lesgeven totdat ze deze niet meer hebben. Vaak kost het revalideren van de stem op dat punt veel moeite en tijd.

Beter is het om stemklachten voor te zijn door je kennis uit te breiden over ademhaling, houding en stemgebruik en over hoe om te gaan met je stem.